Posts

Showing posts from September, 2014

समय

Image
समय साँघुरिएको छ, खुम्चिएर सानो भएको छ । फूलहरू फुल्न छोड्दैनन् भँवराहरू घुम्न छोड्दैनन् वर्षाले बिर्सेको छैन बर्षन हाँसो, रोदन, उल्लास, आशा जीवनका अनगिन्ति तृष्णाहरू जिवितै रहन्छन् जीजिविषाहरू अवगुण्ठित भएर आफैंभित्र् तर लुकिरहन्छ भयानक अन्त्य किनकी अन्त्य निश्चित छ सबै सबै सौन्दर्यको र, इर्ष्या द्वेश र घमण्डको कालजयी छैन केही समय जतिसुकै फैलियोस यसरी नै यसको पनि अन्त्य निश्चित छ जसरी यो खुम्चिदैछ क्षीण हुँदै ।

तेह्रथुम र "मोडिफाइड बास" तरिका (यात्रा संस्मरण)

Image
मार्च १६, २००९ सोलुखुम्बु जाने रहर थियो जुन विविध कारणवश पूरा नहुने देखेपछि ओखलढुंगा जाने योजना बनाइयो । यस भ्रमणलाई नितान्त भ्रमण मात्र नभई शैक्षिक ढंगले पनि उपयोगी बनाउने जाँगर हामीमा थियो । यसैले एउटा अनुसन्धानात्मक प्रश्नावलीको खाका तयार पारियो, आवश्यक उपकरण जुटाइयो र तयारी पनि गरियो । तर त्यो पनि बन्दको कारणले सफल नहुने भएपछि बरु तेह्रथुमतिरको बाटो तताइयो । घर पुग्दा साँझको छ बजिसकेको थियो । आगन्तुक सहरीयाहरूको स्वागतार्थ सबै बसेका रहेछन् । स्थानीय स्कूलमा पढाउने दुई शिक्षकहरूसँग पनि भलाकुसारी भयो । केहीबेर पछि दिनभरिको थकानलाई बिसाउन हामी ओछ्यानतिर लाग्यौं । निद्रादेवीले चाँडै समाइन् । मार्च १७, २००९ पारिलो घामले डाँडालाई ढाकिसकेपछि जीउ तन्काउँदै हामी उठ्यौं । आज हामी स्कूल जाने कुरा थियो । कामको कुनै आशा थिएन । खाना खाइसकेपछि हामी लगभग पन्ध्र मिनेट उकालो चढेर स्कूल पुग्यौं । स्कूलको नाम कालिका प्रस्तावित माध्यमिक विद्यालय थियो । त्यहाँ पुगेर हामीले केहीबेर शिक्षकहरूलाई आफ्नो कार्यक्रमको बारेमा बतायौं ।  एकाध घण्टापछि हामी एउटा कक्षाभित्र पस्यौं । नाम...

नाइटोमहिमा

Image
शारीरिक धरातलको भौगोलिक केन्द्रबिन्दु नाइटो नै हो । कालो, गोरो, नीलो, रंगीन, महिला, पुरुष, वृद्ध, बच्चा जोसुकै होस् यसले आºनो फरक अस्तित्व बनाएको छ । नाभिस्थल वा नाभि मात्र भनेर पनि पुकारिने यो शरीरको महत्वपूर्ण परिचय भूँडीको पनि मध्यभागमा विराजमान हुन्छ । मानिसको जन्मअगाडि श्वासप्रश्वास, भोजन र निष्काशनको सबै जिम्मा पाएको यस्तो बहुआयामिक नाभिस्थलले जन्म भइसकेपछि ती कार्यभार अरुलाई दिएर आºनो बेग्लै पहिचान बनाएको हुन्छ । एउटी चञ्त्रल स्त्रीको गोलो नाइटोमा आँखा नपुऱ्याउने पुरुषहरू विरलै भेटिएलान् । भलै नाइटोको भूमिका हेर्ने र दृष्टिपान गर्ने भन्दा माथि नहोला । तर यो दृष्टिपानजत्तिको तृप्ति सायदै अरु क्षेत्रले दिन सक्लान् । यसैले त स्त्रीहरू पनि विभिन्न प्रपञ्चहरूबाट यस स्वाभिमानी अङ्गको प्रदर्शनमा लागिपरेकै हुन्छन् । यसैले नाइटो पुरातात्विक महत्वको एउटा अंगजस्तो देखिन्छ जसले जन्मअगाडि सारा जीवनको कार्यभार उठाए पनि जन्मपश्चात् केवल सौन्दर्यको साधनका रुपमा आफूलाई उभ्याएको छ । नाइटोको यस्तो अपरम्पार लीला हुँदाहुँदै पनि भैरव अर्यालले  ” जयभूँडी”को सट्टा जयनाइटो लेख्न नसक्नु आफैंम...