तेस्रो शृंखला (पात्रको खोजीमा)

१.मेरा पात्र पुस्कर शाह (अघिल्लो शृंखलामा उनको अन्तर्वाता एफ एममा सुनेर उनी पात्र बनेका थिए) मेरै अगाडि बोल्दै थिए | "मलाई एक छाक खानुको न समस्या हो, जहाँ पुग्थें त्यहीं खानाको जोहो गर्थें | उदाहरणको लागि आजै मैले यहाँहरूलाई एक छाक खुवाउन आग्रह गरें भने कति जनाले खुवाउनु हुन्छ त ?"
अडिटोरियम हलभरि खचाखच दर्शकहरू थिए | अगाडि पुष्करजी खानको याचना गर्दै थिए | दुईतीन जनाले हात उठाएको देखियो | उदाहरणकै लागि मात्रै पनि भीडका जम्मैले हात उठाएको भए के जान्थ्यो र ? आखिर उनको आशय विश्व यात्रामा निस्कदाको अनुभूतिलाई उदाहरणले स्पष्ट पार्नु मात्रै थियो | कठै तपाईं हाम्रो संकुचित मनहरू !२. एउटा गित थियो र गीतसँग गाँसिएको संगीत थियो | त्यसले सम्झाउने क्षण थियो | त्यो क्षणको मधुर आकृति थियो | त्यस आकृतिलाई पछ्याउने फरक अवयवहरू थिए | ती अवयवहरूका ससाना अवशेषहरू थिए | त्यस्तै अवशेषहरू समाविष्ट मीठा पलहरुको थुप्रो थियो | प्रत्येक पलसँग गाँसिएका विचारहरू थिए | ती विचारलाई संग्रहित गर्ने योजना थियो | त्यस्तो योजना बोकेको योजनाकार थियो | र, त्यो योजनाकार नै मेरो पात्र थियो | तर आखिर यी सबै भर्च्युअल प्रणाली त्यही हार्डड्राइभमा सुरक्षित थियो जुन नबन्ने गरी बिग्रेर गयो | कठै मेरो पात्र !
३.बसको एउटै सिटमा एकजना शिक्षित हजुरमा भेटिनुभयो । उहाँसँगको पैंतीस मिनेटको कुराकानीको सार यस्तो थियो ।
----
कति राम्री पो थिएँ नि के भन्छौ र ! मेलाबजारमा केटाहरू भुतुक्कै हुन्थे । हेर्न मात्रै पनि कति आउँथे । अरुको भन्दा हलक्कै बढेको जीउडाल, सलक्क परेका गोडा । लाउन त सामान्य पहिरन हो, त्यैपनि उँचा उभार र कसिलो नितम्ब । रामराम ! ती दिनका कुरा । सिनित्त कोरेको कपालबाट तप्केको पानी देखेर कतिले गीत रचेथे, बारुली कम्मर जोडेर नाच्न तम्सेथे, आकासका तारा खसाउनेहरूले तोरीबारीमा पहेलिएका फूलहरूसँग तस्वीर खिचिमागेथे । खै अब त बूढ्यौली लागेपछि के चासो हुँदोरहेछ र बाबु । उमेर हुँदै गर्नुपर्ने रहेछ जे गर्नु । जीवनको भोग उमेरमै गर्नुपर्ने सृष्टिकै नियम होला, त्यो बेलाको जस्तो जोश, अनुराग र उत्तेजना अहिले किन नआएको हो ? बुझ्न सक्तिनँ म । हेर्छु आफैंलाई, कता पुग्यो त्यो छछल्किंदो जवानी ? कता हराए हृष्टपुष्ट शरीरका चञ्चल अवयवहरू ? कता सुक्यो त्यो तिर्खा ? नीरस भैसकेपछि, जवानीको मिठास सुकिसकेपछि, शरीरको इच्छा मरिसकेपछि केही कुराको वास्ता नलाग्दोरहेछ । त्यो प्रेम, माया, स्नेह कति हो कति ? अगिपछि लाग्नेहरूलाई वास्ता नगरी जिन्दगी यतिकै बित्यो । वैराग लागेर आउँछ नि अहिले त । जवानी भनेको दुई दिनको त रहेछ नि । उ: बेला मेरा यी ओठ सुक्लान्, गाला चाउरी पर्लान्, रङ् फुङ्ग उड्ला, कपाल सेतै फुल्ला भनेर कहिले सोचियो र ! पुराना कुरा सम्झिंदा अहिले पनि काउकुती लाग्छ नि । अब त खै त्यो बेला फर्केर आए पनि केही गर्न सकिन्न होला । जीवनको असिम खुसी त्यै हो जतिबेला शरीर र मनले मागेका सपनाहरूको टाकुरामा उभिएर क्षितिजलाई आफ्नै हातले छुन सकिन्छ ।
----------------------------------------------------
एउटी वृद्धाको स्मृतिमा उनको युवतीकाल । पात्रको खडेरी यिनले टार्ने हुन् कि?४. वर्षौपछि अकस्मात् ऊ झुल्किई | उजाड समय, रङहीन सोचाइहरू, अस्थिर अभिलाषाहरूको माझमा वर्षौंअगाडि त्यसरी नै ऊ झुल्किएकी थिई | र, ऊ झुल्किनासाथ समय फक्रिएको थियो, सोचाइहरू इन्द्रेणीएका थिए अनि अभिलाषाहरू स्थाना भएका थिए | फगत एक निमेषका लागि सन्ध्यामा सूर्योदय भएको थियो, मेघाच्छन्न गगनमा ताराहरू चलमलाएका थिए | मेरो पात्रले पुराना ती दिनहरू सम्झेर ल्यायो |
वर्षौंअगाडि ऊ अस्ताएपछि फेरि उदाउँदासम्मको अतितद्योतकलाई सरसर्ती हेर्यो | आहा ! सर्पले मात्र होइन मान्छेले पनि काँचुली फेर्दोरहेछ | र, मेरो पात्रले फेसबुकमा स्ट्याटस राख्यो, "पुराना ती दिनहरू सम्झेर हाँस्न बाँकी छ |"
५. मेरो पात्र वाक्पटु थियो, सुन्दर होइन | शिष्ट तर अलि रोमान्टिक | पहिला खुल्दैनथ्यो तर नजिकिदै जाँदा प्रेमपूर्ण वार्तालापमा सरिक हुन्थ्यो | उसले एक दिन कामकै सिलसिलामा त्यो सुन्दर स्त्रीलाई देख्यो | तिनीहरूले परिचय गरे | मित्रताको हात बढाए | फोनसम्पर्क स्थापित गरे | पहिला मित्रता भयो, घनिष्ठता बढ्यो अनि प्रेमका कुरा हुन थाले |
मेरो पात्रले उसलाई बिछट्ट मन परायो | उसले प्रेमप्रस्ताव राख्यो तर शर्त पनि | उसको शर्त थियो, "दुई वर्षकी सानी छोरी र छोरीकी ममतामयी आमालाई पनि स्वीकार्नुपर्ने |"
केटी झस्कीई अनि ठाडै अस्वीकृति दिई |
एकदिन अकस्मात् मेरो भेट भयो उसँग |
"कस्तो झुर पात्र तपाईको |" ऊ रिसाई |
"के गरूँ त ? यो कथा नै आधुनिक थियो |" मैले भनें |
"छि: यस्तो नि सम्भव छ ?" ऊ जंगिन थाली |
"कथा भनेकै फरक धारको हुन्छ | साधारण कुरा त जहिले पनि हुन्छन् नै |"
"भो, त्यस्तो कथामा पात्र बन्नुछैन मलाई |" टाउको बटार्दै उसले भनी |
म भने पात्रको खोजीमा आफ्नो बाटो लागें |
६. मलाई राम्ररी थाहा छ, ऊ के सोचिरहेछ । ऊ मलाई बताउन चाहँदैन तर मैले एकेक जानकारी राखेको छु । बताओस् पनि कसरी ? म आखिर जनावर न हूँ । ऊ सोच्दैछ आफ्नो कथाको बारेमा ।

ऊ पात्रको खोजीमा छ । उसले अचम्मको कथा लेख्ने सोचेको छ । ऊ सोचिरहेको छ । एक्लै सम्झेर आफ्नै दुनियामा हराइरहेको छ । तर म उसलाई सम्पूर्ण रूपमा देखिरहेको छु, उसले सोच्ने हर कुरा छर्लंग बुझिरहेको छु । अब त अति भयो । कति साँध्नु मौनता । म उसलाई सम्झाउने निर्णय गर्दछु र भन्छु, "पात्र भेट्यौ त ?"

झसङ्ग हुन्छ ऊ । यताउता हेर्छ । कसैलाई देख्तैन । परतिर टेबुलमा झिंगाहरू झुम्मिरहेकै छन् । कुकुरहरू त्यहिं आइपुगेका छन् । घामकिरीहरू सुनौलो प्रकाशमा उड्दै छन् बगैंचामा । ऊ उठ्छ र बस्छ ।

"इ: यता हेर, आफैंभित्र । म तिमीभित्रको जनावर हूँ ।"

6. चिल्लो रेलगाडी | अनेकौं अपरिचित अनुहारहरू | मेरो पात्र त्यसै भीडमा अल्झिएको छ | मोबाइलमा व्यस्त तन्नेरी युवतीहरू, कालो चस्मामा लुकेका युवकक लोभी आँखाहरू | कामको तालमेल मिलाउंदै फोनमा बोलिरहेको व्यापारी (सायद), बच्चा सम्हाल्दै बसिरहेकी महिला | ओह झर्ने ठाउँ आइसकेछ | त्यहाँबाट फेरि अर्को रेलगाडी चढ्नु थियो | स्टेशनमा अर्को गाडी देखेर हतारहतारमा उसले गाडीमा ठाउँ जमायो | गाडी खुरुरु हिडीहाल्यो | ए ए ए अघि आएकै बाटोतिर पो फ़र्किएछ | "रोक न |" कसलाई भन्नु र ? खलासी भाइ कता हो कता ? त्यो आधुनिकताले भरिपूर्ण शहरको डिजीटल खलासीले मेरो पात्रको अनुनय सुन्ने कुरै भएन | अर्को स्टेशनसम्म पुग्नुको कुनै विकल्प रहेन |
८. पात्रमा अनुवन्धित हुनुअघि खेलको नियम मैले बताइदिएको थिएँ | सुस्तरी हिंड्ने, बाटो राम्ररी काट्ने, बेलाबेलामा विश्राम गर्ने तर हिंड्न नछोड्ने | तर मेरो पात्र दौडिरहेको छ | कतै नहेरी | शिखर पुग्ने ध्याउन्नमा बेस्मारी कुदिरहेछ | म प्रश्न गर्छु, "साथी, यसरि दौडिन पनि आवश्यक छैन है |"
ऊ सुन्दैन र झन् दौडन थाल्छ | मलाई डर लाग्दैन, यस्तरी दौडेर त मेरो पात्र स्वर्ग पनि छिट्टै पुग्ने त होइन ?
९.अस्ति बाटोमा बेवारिसे भेटेको थिएँ, अहिले त त्यता पुगेछ । ठाँटिएको, चिटिक्कको, अंगहरू पनि विकसित भएका, साँच्चिकै सुन्दर । सोधें, "तपाईं कसरी यहाँ ?"

उसले भन्यो, "रहरले आको हूँ र थोरै । च्याप्पै समाते । टाउकोमा घनले बजारे, जताततै फलामले हिर्काए । त्यसपछि रङ्गीन कपडाका टुक्राहरू बाँधिदिए । रङ पनि लगाए थरिथरिका । सोझै ल्याएर यहाँ थुनिदिए । त्यसपछि मलाई बहिरो सम्झेर जोडजोडले घण्ट बजाउँछन्, शङ्ख फुक्छन् । मलाई चाप्लुसी गर्न थालेका छन्, 'बिन्ति त्यति गर्देऊ म यति पैसा दिउँला' भन्छन्, अलिअलि पैसा फाल्छन् पनि, तर म लैजान्न । उनीहरूमध्येकै खै कुन आएर लैजान्छ । सबै गर्न सक्ने मलाई ठान्छन् अनि आफ्नो क्षमता चटक्कै बिर्सन्छन् । सबै जिम्मेवारी मेरो ठान्छन् बरु आफ्नो कर्तव्य भुल्छन् । हेर्दाहेर्दै यस्तो भइसक्यो, हिजो म ढुङ्गा थिएँ मलाई मन्दिरमा ल्याएर उनीहरूले भगवान् बनाइदिए । तर सँधै सँधै मन्दिर धाउने उनीहरू स्वयम् ढुङ्गा भएका छन् ।"

मन्दिरमा भेटिएको ढुङ्गा, आजको पात्र ।

१०. खुला मैदानमा रमाउंदै थियो मेरो पात्र |
"कहाँ हराइरहेका छौ स्वतन्त्रतामा ? जाऊ त्यो गाउँमा |" बाटो पछ्याउंदै ऊ गाउँ पस्यो |
"यसरी बरालिने हो ? जाऊ त्यो बस्तीमा |" ऊ त्यतै लाग्यो |
"किन बेकारी बनेको ? उ: त्यो घरमा जाऊ |"
ऊ खुरुखुरु घरतिर गयो | असंख्य कोठाहरू थिए | "यसरी अलमलिने हो ? त्यस कोठामा प्रवेश गर |"
बीचको कोठा देखाइयो | मेरो पात्रले शिरोपर गर्यो |
"किन डराइरहेको ? आऊ कुनामा बस |"
अझ भित्र छिर्यो ऊ | "अरे तिमी यहाँ ? जाऊ उ: त्यो कोठामा |"
अझ भित्रको अन्धकार कोठामा पुग्यो ऊ |
"हरे कति संकुचित भएको ? कति साँघुरिएको ? खुला आकाशमुनि जाऊ | विचरण गर खुला मैदानमा | रमाऊ, स्वतन्त्रताको उडान भर |" त्यहाँ प्रवचन दिइदै थियो मेरो पात्र र ऊजस्तै धेरै शिष्यहरूलाई | तर सबैले आफू आएको बाटो बिर्सिसकेका थिए |